Đừng Để Em Một Mình

Một số nhà nghiên cứu cho rằng trong những tính chất trông rất nổi bật của nhạc Việt là êm đềm, trữ tình.Tuy nhiên, trong các những ca khúc nhạc Việt cùng nhạc ngoại lời Việt sống mãi mãi với thời gian vẫn bao hàm tác phẩm khiến cho người nghe… rét gáy.

Bạn đang xem: đừng để em một mình

Có thể nói ca khúc Đừng quăng quật em một mình (thơ Minh Đức Hoài Trinh, Phạm Duy phổ nhạc) xứng đáng được bầu chọn là ca khúc “lạnh người” nhất lẫn cả về phần lời lẫn phần phối âm...

Khi nghe bạn dạng Đừng bỏ em một mình (Lệ Thu hát, phiên bản phối trước 1975), rất nhiều người đã rùng bản thân khi chỉ mới nghe phần dạo bước đầu phiên bản nhạc (intro): thoạt tiên là giờ đồng hồ piano thừa nhận từng nốt một: ngươi Fa La Fa Mi... Mày Fa La Fa Mi... Như các tiếng gõ vọng ra tự cõi u minh, rồi đột trỗi lên những âm nhạc chát chúa “Do La Fa... La Fa Mi” như giờ phèng la gửi tang...

Nhà thơ Minh Đức Hoài Trinh Tư liệu

Và rồi lời hát nghẹn ngào, u uất vang lên: “Đừng bỏ em một mình. Đừng bỏ em một mình. Trời giá quá. Trời giá buốt quá. Sao đành bỏ em một mình...?... Lời như thế nào đó, lời làm sao đó. Tiếng ân đức hay tiếng mong kinh? Nhạc như thế nào đó, nhạc nào đó. Nhạc gọi tín đồ hay nhạc hotline hồn?... Đừng yên ổn thinh. Đừng yên ổn thinh. Với giờ chày tiếng búa nện đinh...”.

Quả thật, xét trong số những ca khúc đã làm được xuất bản ở vn thì chưa xuất hiện bài hát nào chứa đựng những ca từ “lạnh gáy” như: Nhạc hotline hồn, giờ đồng hồ chày tiếng búa nện đinh, côn trùng nhỏ rúc rỉa thân mình... Xuyên suốt nội dung là lời của một cô gái trẻ vừa bắt đầu lìa đời. Từ thời gian nằm trong hòm nghe giờ chày, giờ búa đóng góp nắp hòm, tiếng ước kinh với mùi hương khói chung quanh, rồi mặt đường ra nghĩa địa gập ghềnh, hạ huyệt, với theo thời hạn cỏ dại phủ lên nấm mồ trinh nữ... Ước mong mỏi mãnh liệt của “hồn trinh nữ” là van nài những người còn sinh sống đừng bỏ cô lại trong nỗi cô đơn, cô không muốn xác thịt của chính bản thân mình bị côn trùng rúc rỉa với nhất là không muốn mình bị quên lãng trong ký ức của phần đông người.

Xem thêm: Top 5 Vị Tướng Có Tỉ Lệ Thắng Cao Nhất, Tỷ Lệ Thắng Theo Kinh Nghiệm

Trang bìa của bản in ca khúc Đừng vứt em một mình

Minh Đức Hoài Trinh tên thật là Võ Thị Diệu Trinh (1930 - 2017), vốn là một trong những tiểu thư xứ Huế, thuộc dòng tộc quan lại lại (cha bà là Tổng đốc thức giấc Quảng Nam). Năm 17 tuổi (1947) đàn bà ra Thanh Hóa nhằm vào chiến khu kháng Pháp. Phạm Duy vẫn viết về nàng một đoạn trong hồi cam kết như sau: “Tôi bấy giờ đã là quân nhân… bỗng chạm chán lại Minh Đức Hoài Trinh lúc đó được mười bảy tuổi từ tp Huế mộng mơ chạy ra với phòng chiến. Người vợ còn lấy theo song gót chân đỏ như son và đôi mắt sáng như đèn trộn ô tô. Từ tướng bốn lệnh Nguyễn Sơn tính đến các nghệ thuật sĩ, già hay trẻ, đơn độc hay vẫn có vk con… ai cũng đều mê mẩn cô nhỏ xíu này. Phạm Ngọc Thạch trường đoản cú trung ương đi bộ xuống vùng trung du để vào phái nam Bộ, khi ghé qua Thanh Hóa, cũng phải tới Trường văn hóa truyền thống xem mặt Hoài Trinh… Năm 1954, tôi gặp mặt Minh Đức Hoài Trinh lần thứ bố khi tôi tới Paris ở khoảng tầm hai năm. Chị em đã tách Việt Nam, đang sinh sống với một người em trai trong 1 căn phòng nhỏ hẹp. Tía lần gặp gỡ nhau là rất hy hữu, tôi bèn gặp mặt với thiếu nữ và soạn được hai bài xích ca bất hủ…” (Phạm Duy gặp cô đầu tiên khi theo gánh hát lưu diễn nghỉ ngơi Huế, lần máy hai vào chiến khu và lần thứ bố ở Pháp. Ông phổ nhạc mang đến Hoài Trinh 2 bài bác thơ, bài kia là Kiếp nào có yêu nhau - NV).

Nhiều bạn cho là Minh Đức Hoài Trinh đã chạm chán một đám tang trải qua rồi xúc cảm làm bài bác thơ Đừng quăng quật em một mình. Tuy nhiên, theo nhạc sĩ Phạm Duy thì trong thời gian làm báo làm việc Pháp, Minh Đức Hoài Trinh đi thăm Viện bảo tàng Musée du Louvre (Paris) và thanh nữ đã vô cùng xúc cồn khi đứng trước xác ướp của một người thiếu nữ có niên đại khoảng chừng 800 - 900 năm trước, mái tóc còn khá nguyên vẹn... Quan sát di hài bạn xưa, cám cảnh thân phận của một kiếp fan và những ý thơ nhảy ra: “Đừng vứt em một mình/Khi trăng về rét mướt lẽo/Khi chuông miếu u minh/Chậm rãi tiếng mong kinh... Đừng bỏ em một mình/Môi vệ thần không linh/Tiếng thời hạn rền rĩ/Đường tha ma gập ghềnh... Đừng quăng quật em một mình/Bắt em nghe giờ đồng hồ búa/Tiếng búa nện vào đinh/Hòa trong giờ đồng hồ u minh... Đừng bỏ em một mình/Cho côn trùng nhỏ rúc rỉa/Cỏ dại đậy mộ trinh/Cho bão tố bấp bênh... Đừng bỏ em một mình/Mấy ngàn năm tiếp theo nữa/Ai mái tóc còn xinh/Đừng bỏ em một mình”.

Bài thơ cội thuộc thể ngũ ngôn, gồm 10 khổ (mỗi khổ 4 câu), nhịp thơ đi đều đều nhưng qua tay của “phù thủy” Phạm Duy thì cũng với hầu như câu chữ đó ông đang lặp đi lặp lại khiến nỗi nhức như được dàn trải. Rồi ở đoạn cao trào, loại chất “đều đều” của bài bác thơ trở nên mất: “Lời như thế nào đó, lời nào đó, tiếng ân huệ hay tiếng ước kinh. Nhạc nào đó, nhạc như thế nào đó. Nhạc gọi fan hay nhạc call hồn?” như là tiếng thét, xâu xé nội trung ương trong cơn đau rã rời... Thiết yếu 2 liên hiệp “Ai mái đầu còn xinh. Đừng vứt em một mình” cho họ thấy cảm xúc của thanh nữ sĩ khi đứng trước làn tóc còn sót lại của người đẹp gần ngàn năm trước...

Tạo thành công tương tự như hiệu ứng về mặt trọng điểm linh của ca khúc Đừng vứt em một mình, quanh đó 2 người sáng tác thơ và nhạc, còn phải kể đến tiếng hát của cầm danh ca Lệ Thu. Bao gồm cách xử lý bài hát cùng giọng ca ma mị của Lệ Thu đã tạo nên “cái hồn” của bài bác hát trở buộc phải ai oán, não nùng và thê thiết hơn.

Một điều đáng xem xét nữa là từ bỏ trước năm 1975, chính vì sự “rùng rợn” của ca khúc này qua giờ hát Lệ Thu mà tập phim Con ma đơn vị họ Hứa (đạo diễn Lê Hoàng Hoa) đã dùng bài bác hát này để triển khai tăng thêm hiệu ứng “lạnh gáy” cho khán giả.